Tibet en Tiananmenplein 1989: Beide massamoorden slechts 3 maanden van elkaar - beide vergeten

Op 4 juni 1989 sloeg de Chinese regering genadeloos toe tegen duizenden vreedzame demonstranten op het Tiananmenplein in Beijing. Dit gewelddadige optreden tegen studenten, arbeiders en burgers die democratische hervormingen eisten, staat gegrift in het internationale geheugen. Wat veel minder bekend is, is dat China slechts drie maanden eerder, in maart 1989, al een soortgelijke gewelddadige onderdrukking had uitgevoerd in Tibet.

Twee tragedies, één patroon van onderdrukking

De gebeurtenissen in Tibet in maart 1989 en het Tiananmenplein-bloedbad in juni van hetzelfde jaar tonen een consistent patroon van Chinese staatsterreur aan. In beide gevallen werden vreedzame demonstranten met geweld onderdrukt door het Volksbevrijdingsleger, werden slachtoffers medische hulp ontzegd, en weigerde de Chinese regering verantwoordelijkheid te nemen of transparantie te bieden over het aantal slachtoffers.

Dalai Lama als eerste wereldleider sprak steun uit

Opmerkelijk is dat Zijne Heiligheid de Dalai Lama een van de eerste wereldleiders was die in 1989 een verklaring uitbracht ter ondersteuning van de Chinese studentenbeweging. Deze solidariteit tussen het Tibetaanse volk en Chinese democratische activisten toont aan dat de strijd voor vrijheid en mensenrechten geen grenzen kent.

Dawa Sangmo van het Tibet Information Office benadrukte tijdens een recente herdenking: “De Tibetaanse gemeenschap staat onwrikbaar achter waarheid, gerechtigheid en solidariteit” met allen die strijden voor vrijheid.

Voortdurende censuur en onderdrukking

36 jaar na het Tiananmenplein-bloedbad blijft de Chinese regering elke herdenking onderdrukken. Net zoals in Tibet wordt ook in Hong Kong, dat vroeger jaarlijks duizenden mensen zag samenkomen voor kaarslichtactiviteiten, elke vorm van herinnering onderdrukt. De Chinese autoriteiten censureren actief alle verwijzingen naar beide gebeurtenissen.

Human Rights Watch roept China op om 36 jaar na de massamoord eindelijk:

• De vrijheid van meningsuiting en vergadering te respecteren
• Excuses aan te bieden aan de Tiananmen Moeders
• Namen van gedoden of gevangenen bekend te maken
• Een onafhankelijk openbaar onderzoek toe te staan
• Verantwoordelijke functionarissen te vervolgen

Internationale herdenking houdt herinnering levend

Ondanks Chinese pogingen om de herinnering uit te wissen, blijven diasporagemeenschappen wereldwijd beide tragedies herdenken. Op 1 juni 2025 vond een krachtige herdenking plaats op de Dam in Amsterdam, waar activisten en mensenrechtenvertegenwoordigers samenkwamen.

Nyima Rinchen Dorjee van Students for a Free Tibet benadrukte hoe de Chinese regering blijft proberen de publieke herinnering aan beide gebeurtenissen uit te wissen. “Deze herdenking dient als een krachtig moment van herinnering en verzet tegen het vergeten,” aldus de organisatie.

Tibet Information Office steunt wereldwijde herdenking

Het Tibet Information Office nam deel aan de wereldwijde herdenking van zowel de 36ste verjaardag van het Tiananmenplein-bloedbad als de 6de verjaardag van de Hong Kong pro-democratiebeweging. Zij sloten zich aan bij seminars van de Australia New Zealand Alliance for Victims of the Chinese Communist Regime en namen deel aan een kranslegging bij het Godin van de Democratie-standbeeld.

De link tussen Tibet en Tiananmen

Beide tragedies illustreren China’s systematische aanpak van dissidentie: gewelddadige onderdrukking, censuur, en het weigeren van verantwoordelijkheid. Of het nu gaat om Tibetaanse monniken die vreedzaam protesteren voor religieuze vrijheid, of Chinese studenten die democratische hervormingen eisen - de respons van de Chinese staat blijft hetzelfde.

Conclusie

De wereld mag niet vergeten dat 1989 niet alleen het jaar was van Tiananmen, maar ook van gewelddadige onderdrukking in Tibet. Beide gebeurtenissen herinneren ons eraan dat de Chinese regering al decennia systematisch mensenrechten schendt. Alleen door beide tragedies te blijven herdenken en gerechtigheid te eisen, kunnen we voorkomen dat zij werkelijk vergeten worden.

De Tibet Support Groep Nederland sluit zich aan bij de internationale oproep om beide gebeurtenissen te blijven herdenken en roept de Nederlandse regering op om China ter verantwoording te roepen voor zowel de gebeurtenissen in Tibet als op Tiananmenplein in 1989.