Sheffield Hallam University stond onder zware Chinese druk om onderzoek naar mensenrechtenschendingen stop te zetten

Sheffield Hallam Universiteit weerstaat Chinese druk op Oeigoerse dwangarbeid onderzoek

Sheffield Hallam University in Engeland heeft twee jaar lang Chinese druk doorstaan die erop gericht was gevoelig onderzoek naar mensenrechtenschendingen in Xinjiang te stoppen. De zaak toont de kwetsbaarheid van westerse academische instellingen voor buitenlandse druk, maar ook het belang van het verdedigen van academische vrijheid. Ook Tibetanen hebben hier mee te maken.

Het onderzoek en de dreiging

Het Helena Kennedy Centre for International Justice van de universiteit, onder leiding van professor Laura Murphy, publiceerde rapporten over dwangarbeid binnen Oeigoerse gemeenschappen. Het onderzoek identificeerde specifieke bedrijven en toeleveringsketens die betrokken zijn bij deze praktijken, wat internationale aandacht trok voor mensenrechtenschendingen.

Volgens documentair bewijs verzameld door de BBC en The Guardian, zette China meerdere tactieken in:

• Staatsbeveiliging intimidatie: Drie Chinese staatsveiligheidsofficieren bezochten het Beijing-kantoor van de universiteit en ondervroegen personeel over het werk van het Helena Kennedy Centre
• Economische druk: Chinese autoriteiten blokkeerden in 2022 de toegang tot de inschrijvingswebsite van Sheffield Hallam, wat een negatieve impact had op de internationale studentenwerving
• Juridische actie: Smart Shirts Ltd, een in Hong Kong gevestigde kledingleverancier genoemd in een rapport uit december 2023, spande een lasterproces aan bij Britse rechtbanken. In december 2024 oordeelde een Britse rechtbank voorlopig dat het rapport “lasterlijk” was, hoewel de volledige rechtszaak nog moet plaatsvinden

Capitulatie en herstel

Onder deze aanhoudende druk nam de universiteit in februari 2025 de ongekende stap om:

• Gepubliceerde rapporten van de website te verwijderen
• Professor Murphy te verbieden verder te werken aan Oeigoers dwangarbeid onderzoek
• Te weigeren definitieve onderzoeksbevindingen te publiceren

Deze beslissing leidde tot ernstige bezorgdheid over academische vrijheid en de kwetsbaarheid van Britse instellingen voor buitenlandse regeringsdruk.

Na brede kritiek van mensenrechtenorganisaties keerde Sheffield Hallam University in oktober 2025 zijn besluit terug. De universiteit:

• Hief alle beperkingen op het onderzoek op
• Bood excuses aan professor Murphy en haar team
• Erkende haar falen om academische vrijheid te beschermen
• Herstelde het onderzoeksproject

De zaak is doorverwezen naar de Britse contraterrorisme politie ter onderzoek naar buitenlandse inmenging in Britse academische instellingen.

Bredere implicaties

Dit incident illustreert de groeiende spanning tussen academische vrijheid en geopolitieke druk wanneer universiteiten onderzoek doen naar politiek gevoelige mensenrechtenkwesties. Het toont zowel de risico’s voor onderzoekers en instellingen als het belang van institutionele veerkracht bij het beschermen van wetenschappelijke integriteit.

De zaak heeft geleid tot oproepen voor sterkere bescherming van academische vrijheid en duidelijker beleid voor universiteiten om weerstand te bieden aan druk van buitenlandse regeringen terwijl ze internationale partnerschappen onderhouden.

Human Rights Watch benadrukt dat deze zaak een waarschuwing is voor alle westerse universiteiten die onderzoek doen naar Chinese mensenrechtenschendingen. De organisatie roept op tot nationale wetgeving die academische vrijheid beschermt tegen buitenlandse intimidatie.

Het onderzoek van professor Murphy naar Oeigoerse dwangarbeid blijft van cruciaal belang voor het documenteren van systematische mensenrechtenschendingen in Xinjiang, waar naar schatting meer dan een miljoen Oeigoeren en andere Turkse moslims in heropvoedingskampen zijn opgesloten.

Ook voor Tibet

Ook in het geval van Tibet merken Westerse academici en journalisten dat hun onderzoek naar de Tibetaanse regio systematisch wordt bemoeilijkt: visumaanvragen worden geweigerd, toegang tot onderzoeksgebieden sterk beperkt, en bronnen in Tibet voor samenwerking blootgesteld aan intimidatie, terwijl universiteiten vaak weinig weerwoord bieden. Deze belemmeringen ondermijnen niet alleen individuele studies, maar vormen een structurele belemmering voor onafhankelijke kennisvorming over de situatie van Tibetanen.